همت بالابرنده و شهوت خوارکننده

امام علي عليه السلام:

ما رَفَعَ امرَأً كَهِمَّتِهِ، ولا وَضَعَهُ كَشَهوَتِهِ؛

هيچ چيز همچون همّت، آدمى را بلندمرتبه نمی‌گردانَد

و هيچ چيز مانند شهوت او را خوار نمی‌کند.

عيون الحكم والمواعظ: ص ۴۸۴ ح ۸۹۲۸ 

راز سلامتی

امام على عليه السلام:

مَن أكَلَ الطَّعامَ عَلَى النَّقاءِ، وأجادَ الطَّعامَ تَمَضُّغاً،

وتَرَكَ الطَّعامَ وهُوَ يَشتَهيهِ، ولَم يَحبِسِ الغائِطَ

إذا أتى؛ لَم يَمرَض إلاّ مَرَضَ المَوتِ؛

هر كس در گرسنگى كامل، غذا بخورد، غذا را خوب بجود،

در حالى كه هنوز ميل خوردن دارد، غذا را وا گذارد و

چون احساس قضاى حاجت كرد، آن را محبوس ندارد،

به هيچ بيماری‌اى جز بيمارى مرگ، مبتلا نمی‌شود.

مكارم الأخلاق : ج ۱ ص ۳۱۴ ح ۱۰۰۳ 

« پیشرفت دائمی »

امام صادق عليه السلام:

مَن لَم يَعرِفِ الزِّيادَةَ في نَفسِهِ كانَ إلَى النُّقصانِ أقرَبَ،

ومَن كانَ إلَى النُّقصانِ أقرَبَ فَالمَوتُ خَيرٌ لَهُ مِنَ الحَياةِ؛ 

آن كه پيشرفت را در خود نبيند، به نقصانْ نزديكتر است

و هر كه به نقصانْ نزديكتر باشد، مرگ از زندگى برايش بهتر است.

الأمالي للصدوق: ص ۷۶۶ ح ۱۰۳۰ / حكمتنامه جوان: ج1 ص48

 گوهر وقت

پیامبر خدا صلى الله عليه و آله: 

الاُمورُ مَرهونَةٌ بِأَوقاتِها؛

كارها در گِرو زمان

خويش‌اند.

عوالي اللآلي: ج ۱ ص ۲۹۳ ح ۱۸۰ / حكمتنامه پيامبر اعظم (ص) ج 7 ص366 

چهارراه حل برای رفع تنگی معیشت

در کلام معصومین علیهم السلام یکسری سفارشات در خصوص رفع تنگی معیشت و فراوانی رزق و روزی شده است که اگر انسانی با عمق ایمان و اعتقاد به آن‌ها عمل کند آثار و برکاتش را در زندگی خود خواهد دید، البته گفتن این ذکرها و عمل به این سفارشات زمانی موثر خواهد شد که انسان زندگی پاکی داشته باشد و حلال و حرام برایش مهم باشد یعنی کاری نکند که با دست خودش روزی‌اش کم شود.

از خدا آمرزش بخواهید

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله درباره این‌که چه ذکرهایی برای رفع تنگی معیشت خوب است، فرمودند:

«هرکه خداوند متعال به او نعمتی ارزانی دارد، باید خداوند متعال را حمد و سپاس گوید و هرکه روزیش به تأخیر افتد از خداوند آمرزش بخواهد

.»

زیاد تکبیر بگویید

ایشان همچنین می‌فرمایند:

«کسی که در روزی خود تأخیر و تنگی بیند، باید زیاد تکبیر بگوید و کسی که اندوهش زیاد شود، بسیار استغفار کند

.»

پیوسته با طهارت باشید

همچنین وقتی به رسول خدا صلی الله علیه و آله عرض شد که دوست دارم روزیم زیاد شود؛ ایشان اینگونه پاسخ دادند:

«پیوسته در حال طهارت و پاکیزگی باش، روزیت افزایش می‌یابد.»

صدقه زیاد دهید

آن حضرت همچنین فرمودند:

«صدقه زیاد بدهید، تا خداوند به شما روزی بدهد.»

پی‌نوشت:

همه‌ی روایات از کتاب منتخب میزان الحکمه، صفحه‌ی ۲۳۴ انتخاب شده است.

 نوروز

راوی: :

اُتيَ عليٌّ علیه‌السلام بِهَدِيَّةِ النَّيروزِ، فقالَ: ما هذا؟  

قالوا: يا أميرَ المُؤمِنينَ، اليَومُ النَّيروزُ،

فقالَ عليه السلام: اِصنَعوا لَنا كُلَّ يَومٍ نَيروزا

در نوروز، هدیه‌ای خدمت امام على علیه‌السلام آوردند.

حضرت پرسيد: اين چيست؟ عرض كردند

: اى امیرالمؤمنین، امروز نوروز است.

امام علیه‌ السلام فرمود: هر روزمان را نوروز كنيد.

كتاب من لا يحضره الفقيه : ۳ / ۳۰۰ /۴۰۷۳ / ميزان الحكمه ج 8 ص 311 

 تسبيحات فاطمه زهرا سلام الله علیها

امام صادق سلام الله علیه : :

مَن سَبَّحَ تَسبيحَ فاطِمَةَ الزَّهراءِ عليهاالسلام قَبلَ

أن يَثنِيَ‏ رِجلَيهِ مِن صَلاةِ الفَريضَةِ غَفَرَ اللّهُ لَهُ.

هر كس پس از نماز واجب، پيش از آن كه پاهايش را از حالت نماز خارج سازد،

تسبيحات فاطمه زهرا سلام الله علیها را بگويد، خداوندْ او را مى‏آمرزد.

کافی: ج 3 ، ص 342 / نهج الذكر: ج‏2، ص89 

 آثار خشم خداوند

پيامبر صلى‏الله ‏عليه ‏و‏آله : :

اِذا غَضِبَ اللّه‏ُ تَعالى عَلى اُمَّةٍ ثُمَّ لَمْ يُنزِل بِهَا العَذابَ غَلَت

اَسْعارُها و قَصُرَتْ أعْمارُها و لَم يَربَح تُجّارُها؛

هرگاه خداوند متعال بر مردمى خشم بگيرد و

بر ايشان عذاب نفرستد،

اجناس آنها گران و عمرشان كوتاه مى‏شود،

بازرگانان آنها سود نمى‏برند.

من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 524، ح 1489؛ 

 پاداش کاشت درخت

پيامبر (صلی الله علیه و آله) : :

مَن غَرَسَ‏ غَرسا فَأثمَرَ، أعطاهُ اللّهُ مِنَ الأجرِ قَدرَ ما يَخرُجُ مِن الثَمَرَةِ.

هركه درختى بنشاند و آن درخت به بار نشيند،

خداوند به اندازه‏اى  كه آن درخت ميوه دهد،

او را پاداش عطا فرمايد.

مستدرك الوسائل: 13، ص460/ ميزان الحكمه:ج‏5، ص9

آسودگی قلب و عقل

امام علي سلام الله علیه: :

مَنِ اطَّرَحَ الْحِقْدَ اسْتَراحَ قَلْبُهُ وَ لُبُّهُ؛

هر كس كينه را از خود دور كند،

قلب و عقلش آسوده مى‏گردد.

غررالحكم، ح 8584؛ ميزان الحكمة، ج 3، ص

137

همانندی دعای پدر با دعای پیامبر

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله : : 

دُعاءُ الوالِدِ لِوَلَدِهِ كَدُعاءِ النَّبىِّ لاُِمَّتِهِ ؛

دعاى پدر براى فرزندش،

همانند دعاى پيامبر براى امّتش

است.

مشكاة الانوار، ص 282؛حكمت نامه جوان، ص 284 . 

 سرزنش زیاد و لجاجت

امام علي سلام الله علیه: :

اَلاِْفْراطُ فِى الْمَلامَةِ يَشُبُّ نيرانَ اللَّجاجِ ؛

زياده‏روى در سرزنش كردن، آتش لجاجت را شعله‏ور مى‏سازد.

تحف العقول ، ص 84؛ حكمت‏نامه كودك، ص 200 .

 امام علي سلام الله علیه: :

مَنْ غَضَّ طَرْفَهُ اَراحَ قَلْبَهُ؛

هر كس چشم خود را [از نامحرم] فرو بندد،

قلبش راحت مى‏شود.

غررالحكم، ح 9122؛ ميزان الحكمة، ج 12، ص 

 پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله : :

سَتُدفَنُ بَضعَةٌ مِنّي بأرضِ خُراسانَ، لا يَزُورُها مُؤمِنٌ

إلّا أوجَبَ اللّهُ عزّ و جلّ لَهُ الجَنَّةَ و حَرَّمَ جَسَدَهُ على النّارِ.

به زودی پاره‏اى از تن من در خاك خراسان دفن شود. هيچ مؤمنى آن را زيارت نكند

مگر آن كه خداوند عزّ و جلّ بهشت را بر او واجب و بدنش را بر آتش دوزخ حرام گرداند.    

عیون اخبار الرضا: ج1، ص 286 / ميزان الحكمه:ج‏5، ص125 

امام رضا سلام الله علیه : :

مَنْ رَضىَ بِالْقَليلِ مِنَ الرِّزْقِ قَبِلَ اللّه‏ُ مِنْهُ الْيَسيرَ مِنَ الْعَمَلِ ؛ 

هركس به روزىِ كم راضى باشد،

خداوند عمل كم را از او مى‏پذیرد.

كافى ، ج 8 ، ص 347، ح 546؛ دانش نامه عقايد اسلامى، ج 9، ص 120

. 

 

ملعون در كلام پيامبر صلي الله عليه و آله

پیامبر (صلی الله علیه و آله): :

مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ‏ مَنْ‏ أَلْقى‏ كَلَّهُ‏ عَلَى النَّاسِ، مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ ضَيَّعَ مَنْ يَعُول‏؛

ملعونآن كس كه سربار ديگران شود، و آن كس كه نان خورانِ (عائله) خود را تأمين نكند، ملعون است،

کافی: ج4 ص 12 ح9 / توسعه اقتصادي بر پايه قرآن و حديث: جلد 1 ص 222

 خوش گماني به خدا

امام رضا سلام الله علیه: :

اَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللّه‏ِ فَاِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ يَقولُ: اَنا عِنْدَ ظَنِّ عَبدىَ الْمُؤمِنِ بى،

اِنْ خَيْرا فَخَيْرا وَ اِنْ شَرّا فَشَرّا؛

به خداوند خوشگمان باش، زيرا خداند مى‏فرمايد: من نزد گمان بنده مؤمن خويش هستم، اگر به من خوش گمان باشد، به خوبى با او رفتار مى‏كنم و اگر به من بدگمان باشد، به بدى با او رفتار مى‏كنم.

كافى، ج 2، ص 72، ح 3

^{ارزش ماه رمضان}

پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : 

لَو يَعلَمُ العَبدُ ما في رَمَضانَ لَوَدَّ أن يكونَ رَمَضانُ السَّنَةَ

اگر بنده ارزش ماه رمضان را بداند، آرزو مى كند كه سراسر سال، رمضان باشد .

بحار الأنوار: ج ۹۶ ، ص ۳۴۴ / میزان الحکمه : ج4، ص516 

 آثار كار خير و صدقه

امام باقر سلام الله علیه : :

اَلْبِرُّ وَ الصَّدَقَةُ يَنْفيانِ الْفَقْرَ وَ يَزيدانِ فِى الْعُمْرِ

وَ يَدْفَعانِ عَنْ صاحِبِهِما سَبعينَ ميتَةَ سوءٍ ؛

كار خير و صدقه، فقر را مى‏بَرند، بر عمر مى‏افزايند

و هفتاد مرگ بد را از صاحب خود دور مى‏كنند.

ثواب الاعمال ، ص 141 / توسعه اقتصادى، ج 2، ص 754 

 نگريستن و عبادت

پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و‏ آله : :

النَّظَرُ في وَجهِ العالِمِ حُبًّا لَهُ عِبادَةٌ

نگريستنِ به چهره دانشمند ،

از سَرِ مهر ، عبادت است .

النوادر ، ص ۱۱۰ / حكمت نامه پيامبر اعظم :ج 1، ص472 

 لبخند و حسنه

امام صادق سلام الله علیه : :

مَن تَبَسَّمَ في وَجهِ أخيهِ كانَت لَهُ حَسَنَةٌ؛

هر كس در چهره برادرش لبخند بزند، برايش حسنه است.

كافي: ج 2، ص 205، ح 1 / دوستی در قرآن و حدیث: ص 216

 عاقبت سرزنش كردن

امام صادق علیه السلام : :

مَن أنَّبَ مُؤمِنا أنَّبَهُ اللّهُ فِي الدّنيا و الآخِرَةِ

هر كس مؤمنى را سرزنش كند،

خداوند او را در دنيا و آخرت سرزنش كند.

كافي: ج 2، ص 356، ح 1 / ميزان الحكمه : ج 8 ص 340

 ماه رجب و ريزش رحمت

پيامبر صلى الله عليه و آله: :

مَن عَظَّمَ شَهرَ رَجَبٍ فَقَد عَظَّمَ أمرَ اللّهِ ، ومَن عَظَّمَ أمرَ اللّهِ أدخَلَهُ جَنّاتِ النَّعيمِ

هر كس ماه رجب را بزرگ بدارد، فرمان خدا را بزرگ داشته است

و هر كه فرمان خدا را بزرگ بدارد ، خدا او را وارد بهشت هاى پُرنعمت مى كند.

شُعَب الإيمان : ج ۳ ص ۳۷۴ ح ۳۸۱۳ / دانشنامه قرآن و حديث : ج 12 ، ص500

 خاموشي و سخن مومن

مام سجاد(سلام الله علیه): :

المُؤمِنُ نُطقُهُ ذِكرٌ ، وصَمتُهُ فِكرٌ ، ونَظَرُهُ اعتِبارٌ

مؤمن ، سخنش ذكر [خدا] است

، سكوتش انديشيدن ، و نگاه كردنش درس گرفتن .

إرشاد القلوب : ص ۸۳ / دانش نامه قرآن و حدیث: ج8 ، ص 406 

 فراگيري حديث

امام باقر سلام الله علیه: :

لَحَديثٌ واحِدٌ تأخُذُهُ عَن صادِقٍ خَيرٌ لَكَ مِنَ الدُّنيا و ما فِيها

يك حديث كه آن را از فردى راستگو فرا مى گيرى ،

براى تو بهتر است از دنيا و آنچه در آن است .

أمالى مفيد: ص ۴۲ / میزان الحکمه: ج2، ص517 

 آفت دين

امام صادق سلام الله علیه : : 

آفَةُ الدِّينِ: الحَسدُ والعُجْبُ والفَخْرُ

آفتِ دين، حسد ورزيدن و خودپسندى و فخرفروشى است.

كافي: ج 2، ص 307، ح 5 / دانش نامه قرآن و حدیث: ج11، ص 192 

 ارزش صلوات در روز جمعه

پيامبراکرم صلى الله عليه و آله : :

إنَّ مِن أفضَلِ أيّامِكُم يَومَ الجُمُعَةِ ؛

فَأَكثِروا عَلَيَّ مِنَ الصَّلاةِ فيهِ ،

فَإِنَّ صَلاتَكُم مَعروضَةٌ عَلَيَّ

يكى از بافضيلت ترين روزهاى شما روز جمعه است .

پس در اين روز ، فراوان بر من درود بفرستيد؛

زيرا درود شما به من عرضه مى شود.

سنن النسائي : ج3 ص 91 / نهج الذكر : ج 4 ص 344

پذيرش اندرز

امام علي سلام الله علیه: :

اقبَل‏ مِنَ‏ الحُكَماءِ مَواعِظَهُم، وتَدَبَّر أحكامَهُم‏

اندرزهاى حكيمان را بپذير و

فرمانهايشان را پى گيرى كن.

الفقيه: ج۴ ،ص ۳۸۷ ح ۵۸۳۴ / علم و حكمت در قرآن و حديث : ج‏2 ص 616 

 نماز با انديشه

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله : :

رَكعَتانِ‏ مُقتَصَدَتانِ‏ في التَّفَكُّرِ خَيرٌ مِن قيامِ لَيلَةٍ والقَلبُ ساهٍ.

دو ركعت نماز متوسّط (معمولى) همراه با انديشه،

بهتر از شب زنده دارى با بى توجّهى دل است.

امالی طوسی: ص 533 / حكمت نامه پيامبر اعظم (ص) : ج‏14، ص 506